wyraz pokrewny
  • Eurazja i wyrazy pokrewne
    29.04.2014
    29.04.2014
    Szanowni Państwo,
    spotkałam się z opinią, że euroazjatyzm jest formą niepoprawną. Prawidłowa forma brzmi ponoć eurazjatyzm. Próba rozwiązania zagadki przysporzyła mi tylko większych kłopotów (całe szczęście tylko językowych). Czasami można spotkać się również z formami eurazjanizm oraz euroazjanizm. Która z form jest poprawna?
    Z wyrazami szacunku,
    Agata Maćkowiak
  • Jak wymawiamy wyraz dżdżownica

    11.07.2021
    25.06.2021

    Ciekawi mnie, jak wymówić wyraz dżdżownica. Ostatnio usłyszałem, jak ktoś (lektor filmu) wymówił ten wyraz, jako [drzdżownica], gdzie "drz" brzmiało, jak w wyrazie "drzwi". Ponieważ nie znalazłem bezpośredniej odpowiedzi w internecie, poszukałem wskazówek w pokrewnych językach.

    -w rosyjskim deszcz to dożd

    -w bułgarskim - dyżd

    -w c-s - dożg

    W tych przykładach d i ż to osobne dźwięki rozdzielone smgł., która u nas wypadła. Tak więc czy rozdzielenie między d i ż nie powinno być i u nas zachowane?

  • Rodzina wyrazów

    25.09.2023
    25.09.2023

    Dzień dobry,

    niektóre ćwiczenia i materiały dla uczniów szkół podstawowych przewidują, że do rodziny wyrazu „wiatr” poza „wiatrołapem” należą też: „wiać”, „zawiać”, „przewiać” itp. Czy słusznie?

  • Czy odmieniać obce wyrazy-cytaty?
    21.06.2006
    21.06.2006
    Czy używając obcego słownictwa w polskim tekście (obecná čeština), należy je odmieniać, dodając polską końcówkę (obecną češtiną), spolszczyć cały wyraz (jeżeli tak, w jaki sposób?), czy może zostawić oryginalną pisownię i odmienić wg pisowni czeskiej (obecnou češtinou)?
  • o knysaniu i rzeczach pokrewnych
    22.02.2006
    22.02.2006
    Knysać się to po staropolsku 'włóczyć się'. A jaki będzie rzeczownik od tego czasownika, obecnie włóczęga, a po staropolsku? Podobnie włóczęgostwo dzisiaj, a po staropolsku? Pytam w kontekście Państwa opowiedzi na pytanie o knysz.
    Wiesław Knyszyński
  • pejoratywizacja znaczeń wyrazów
    23.01.2014
    23.01.2014
    Według Etymologicznego słownika języka polskiego Andrzeja Bańkowskiego słowo pierdolić było przed XIX wiekiem „słowem całkiem «przyzwoitym», używanym i w salonach (dla eufonii swojej)”, co poparto cytatem z Józefa Wybickiego. Czy są w języku polskim inne słowa, które z biegiem czasu nabrały odcienia wulgarnego, nie zmieniając przy tym znaczenia?
  • Adaptacja fleksyjna zapożyczeń

    10.01.2024
    29.12.2023

    Szanowni Państwo,

    chciałbym dopytać w sprawie nieodmienności wyrażeń łacińskich typu modus operandi. W słowniku można odnaleźć sformułowanie, że wyrażenie w każdej formie jest takie samo. Dla osób znających jednak język łaciński zdania „analiza modus operandi sprawcy”, a tym bardziej „są różne przykłady modus operandi sprawców” wygląda co najmniej dziwacznie. Czy można jednak stosować odmianę takich zwrotów i budować zdania typu „analiza modi operandi”? Jaka jest też przyczyną tej nieodmienności? Z góry dziękuję za pomoc.


    Z wyrazami szacunku

    Daniel

  • Konowiąz i inochód
    23.10.2017
    23.10.2017
    Szanowni Państwo,
    proszę o wyjaśnienie nietypowej formy dwóch słów – konowiąz oraz inochód. Dlaczego nie pisze się koniowiąz oraz innochód?
  • Naturalna metaforyczność języka

    21.12.2023
    21.12.2023

    Szanowni Państwo,

    zastanawiam się, czy opisując działania podejmowane przez podmioty prawne (firmy, spółki, urzędy) prawidłowe jest stosowanie czasowników takich jak „pragnie”, „wręcza”, „może”. Spotkałem się z poglądem, że są one właściwe wyłącznie dla ludzi (spółka nie ma rąk, więc nie może nic wręczać).

    Przykładowo:

    Apple Inc. pragnie wyjaśnić, że...

    Spółka wręcza pismo...

    Urząd może zebrać informacje...

    Firma myśli, iż...


    Pozdrawiam

    Tomasz P.

  • Nazwisko Piłsudski

    26.09.2023
    26.09.2023

    Nazwisko „Piłsudski” wymawiane jest powszechnie jako „Piułsucki”. Chodzi mi o początek wyrazu, bo ostatnia sylaba to, zapewne, jakaś pozostałość ze starej pisowni nazwiska rodowego, ale też jestem ciekaw czy tak było. Dlaczego „P i u ł”? Czy to świadome/nieświadome unikanie niestosownego skojarzenia, gdy mowa o Józefie Piłsudskim? I jeszcze jedno. Nie znalazłem na tym portalu wcześniejszego wyjaśnienia tej sprawy. Nikt się tym nie interesował wcześniej?

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego